O‘zbekiston fuqarolari uchun vizasiz mamlakatlar (2025)

Umumiy ma’lumot: So‘nggi yillarda O‘zbekiston pasportining “kuchi” oshib bormoqda – xorijga chiqish uchun vizasiz yoki soddalashtirilgan tartibda borish mumkin bo‘lgan davlatlar soni ortmoqda. 2025 yil holatiga ko‘ra, O‘zbekiston fuqarolari taxminan 61 ta mamlakatga vizani oldindan olmasdan sayohat qilishlari mumkin. Shulardan 28 tasi – vizasiz mamlakatlar (umuman viza talab qilinmaydi) va 33 tasi – yetib borgach vizani rasmiylashtirish (Visa on Arrival) imkonini beradi. O‘zbekiston yaqinda Xitoy kabi davlatlar bilan vizasiz rejim joriy qildi, qo‘shni va uzoq mamlakatlar bilan aloqalarni kengaytirmoqda – buning natijasida O‘zbekiston pasporti jahon reytingida 77-o‘ringa ko‘tarildi. Quyida O‘zbekiston fuqarolari uchun turistik maqsadlarda xorijga chiqish qoidalari batafsil yoritiladi: vizasiz borish mumkin bo‘lgan davlatlar (hududlar kesimida), yetib borgach ruxsatnoma beriladigan davlatlar, onlayn e-Visa ruxsatnomasi mavjud davlatlar, shuningdek, viza kerak bo‘ladigan yirik mamlakatlar va ularga vizani qanday olish bo‘yicha tavsiyalar.

🌍 Vizasiz mamlakatlar (2025)

Vizasiz rejim deganda xorijga chiqish uchun oldindan viza olmasdan, faqat pasport bilan kirish mumkin bo‘lgan davlatlar tushuniladi. O‘zbekiston bir qancha mamlakatlar bilan shunday kelishuvlarga erishgan. Quyida mintaqalar bo‘yicha vizasiz boriladigan davlatlar ro‘yxati va O‘zbekiston fuqarolari uchun ruxsat etilgan qolish muddati keltirilgan:

Yevropa va MDH

• Andorra: 90 kungacha (har 365 kunda) vizasiz kirish mumkin. Eslatma: Andorraga borish uchun avval Shengen hududiga kirish talab etiladi (Andorrada aeroport yo‘q, Frantsiya yoki Ispaniya orqali kiriladi).

• Belarus: cheklanmagan muddat – uzluksiz va bepul qolish mumkin. Belarus va O‘zbekiston o‘rtasida viza rejimi yo‘q, O‘zbekiston fuqarolariga muddatsiz vizasiz kirishga ruxsat etiladi.

• Moldova: 90 kungacha (180 kunlik davr ichida) vizasiz. Moldovaga turistik yoki qisqa muddatli tashriflarda viza shart emas.

• Rossiya: 90 kungacha (har 1 yillik davrda) vizasiz. Rossiya Federatsiyasi bilan erkin harakatlanish bitimi asosida, O‘zbekiston fuqarolari 3 oy davomida Rossiyada bo‘lishi mumkin.

• Ukraina: 90 kungacha (180 kun ichida) vizasiz. Ukraina ham Markaziy Osiyo davlatlari ichida O‘zbekiston bilan vizasiz rejim o‘rnatgan.

Osiyo (Markaziy, Sharqiy, Janubi-Sharqiy)

• Armaniston: 180 kungacha vizasiz. O‘zbekistonliklar Armanistonda yarim yilgacha vizasiz qolish huquqiga ega (kalendar yili doirasida).

• Ozarbayjon: 90 kungacha vizasiz. O‘zbekiston va Ozarbayjon fuqarolari o‘zaro 90 kundan oshmagan qisqa safarlarda viza talab qilinmasligi haqida kelishuvga ega.

• Gruziya: 365 kungacha vizasiz. Gruziya – O‘zbekiston fuqarolariga bir yilgacha vizasiz imkon beradigan noyob davlat. Bu davr ichida mamlakatda erkin sayohat qilish mumkin.

• Qozog‘iston: 30 kungacha vizasiz. Qozog‘istonga bir oygacha bo‘lgan turistik yoki biznes safarlar vizasiz amalga oshiriladi. Agar 30 kundan ko‘proq qolish rejalashtirilsa, Qozog‘iston migratsiya xizmatida ro‘yxatdan o‘tish va/yoki viza rasmiylashtirish talab qilinishi mumkin.

• Qirg‘iziston: 60 kungacha vizasiz. O‘zbekiston fuqarolari Qirg‘izistonda 2 oygacha vizasiz bo‘lishi mumkin. Shuningdek, pasportdan tashqari O‘zbekiston ID-kartasi bilan ham kirish mumkin (bu Markaziy Osiyo integratsiyasi doirasida joriy etilgan).

• Tojikiston: 30 kungacha vizasiz. 2018 yildan boshlab O‘zbekiston-Tojikiston o‘rtasida vizasiz qatnov tiklangan – endi bir oyga qadar vizasiz bemalol mehmon bo‘lish mumkin.

• Xitoy Xalq Respublikasi: 30 kungacha vizasiz (har 180 kunlik davrda jami 90 kundan ortiq bo‘lmasligi kerak). 2025 yil 1 iyundan O‘zbekiston va XXR o‘rtasida o‘zaro vizasiz rejim kuchga kirdi. Endilikda O‘zbekiston fuqarolari Xitoyga turistik maqsadda bir oyga qadar vizasiz tashrif buyurishlari mumkin. Izoh: Ushbu kelishuv faqat materik Xitoyga tegishli – Gonkong va Makaoga borish uchun alohida tartib mavjud (ular uchun vizasiz rejim amal qilmaydi).

• Mongoliya: 30 kungacha vizasiz. 2019 yilda kuchga kirgan bitim bo‘yicha, o‘zbekistonliklar Mongoliyaga bir oy muddatga vizasiz sayohat qilishlari mumkin.

• Malayziya: 30 kungacha vizasiz. Malayziya hukumati O‘zbekistonni vizasiz davlatlar ro‘yxatiga kiritgan – Kuala-Lumpur aeroportida pasportga 30 kunlik kirish ruxsat tamg‘asi bosiladi.

• Filippin: 30 kungacha vizasiz. Janubi-Sharqiy Osiyoda yana bir qulay yo‘nalish – Filippin orollariga bir oygacha vizasiz borish mumkin (kirishda qaytish chipta talab etiladi).

• Tailand: 60 kungacha vizasiz. 2024 yildan boshlab Tailand O‘zbekiston fuqarolariga 60 kunlik vizasiz kirish rejimini joriy etdi. Bungacha Tailandga kelgach aeroportda 15 kunlik vizani olish talab qilinar edi (VOA), endi esa bu yengillik turizmga katta qulaylik yaratdi.

Yaqin Sharq (Yaqin Sharq va Fors ko‘rfazi)

• Eron: 15 kungacha vizasiz. 2024 yil fevral oyidan e’tiboran Eron O‘zbekiston fuqarolari uchun 15 kunlik bir tomonlama vizasiz rejim joriy etdi. Ya’ni turistik maqsadda ikki haftagacha Eronga viza kerak emas (har 6 oyda bir marta shu muddatdan foydalanish mumkin).

• Ummon: 14 kungacha vizasiz. 2020 yildan boshlab Ummon Sultonligi qator davlatlar qatorida O‘zbekiston fuqarolariga ham 14 kunlik vizasiz kirishga ruxsat berdi. Buning uchun sayyohda haqiqiy pasport, qaytish bileti va mehmonxona bandlovini ko‘rsatish kifoya. Agar 14 kundan ortiq qolmoqchi bo‘lsangiz, oldindan e-viza rasmiylashtirish kerak bo‘ladi.

• Qatar: 30 kungacha vizasiz. Qatar 2017 yildan boshlab O‘zbekiston ham kirgan 80 ta davlat fuqarolariga vizasiz kirish huquqini berdi. Doha aeroportida O‘zbekiston pasportiga 30 kunlik vizasiz ruxsat tamg‘asi uriladi. Asosiy shartlar: 6 oy amal qiladigan pasport, qaytish bileti va mehmonxona bandlovi. Bu rejim Qatar turizmini rivojlantirish uchun joriy etilgan bo‘lib, O‘zbekiston uchun ham juda foydali bo‘ldi.

• Turkiya: 90 kungacha vizasiz (har 180 kunlik davrda 90 kundan oshmasligi lozim). Turkiya va O‘zbekiston o‘rtasida 2019 yildan vizasiz rejim joriy – endi 3 oy davomida Turkiyada sayyoh sifatida qolish mumkin. Bu eng mashhur yo‘nalishlardan biri, masalan, Istanbul, Bursa, Antaliya kabi shaharlarga ko‘plab fuqarolarimiz vizasiz borib kelishmoqda.

• BAA (Birlashgan Arab Amirliklari): 30 kungacha vizasiz. 2023 yil fevral oyidan O‘zbekiston fuqarolariga BAAga bir oygacha vizasiz kirish ruxsat etildi. Dubay, Abu-Dabi, Sharja aeroportlarida pasport nazoratida 30 kunlik “Visa not required” tamg‘asi qo‘yiladi. Agar kerak bo‘lsa, Amirliklarda bu muddatni yana 30 kunga uzaytirish ham mumkin (muayyan to‘lov evaziga).

Afrika

• Gambiya: 28 kungacha vizasiz. G‘arbiy Afrikadagi ushbu davlat O‘zbekiston fuqarolarini bir oyga yaqin muddat vizasiz qabul qiladi. Bunday uzoq yo‘nalishga kam sayyohatlar qilinsa-da, ma’lumot uchun keltirib o‘tildi. (Ehtiyot chorasi sifatida chegarada qaytish chiptasi va taklifnoma/otel bandlovini ko‘rsatishga tayyor turing.)

Amerika (Shimoliy, Janubiy) va Karib havzasi

• Antigua va Barbuda: 1 oy (30 kun) vizasiz. Karib dengizidagi kichik davlat bo‘lib, O‘zbekiston bilan viza bekor qilingan. Immigratsiya nazoratida 30 kun qolishga ruxsat beriladi.

• Barbados: 28 kun vizasiz. Mashhur orol-davlat Barbados ham o‘zbekistonlik sayyohlarni bir oygacha vizasiz kiritadi. Pasportingizda vizasiz tamg‘a bosilib, kirish sanasi qayd etiladi.

• Dominika: 21 kun vizasiz. Dominika davlatiga (Dominikan Respublikasi emas!) uch haftagacha vizasiz borish mumkin. Karibdagi tabiati go‘zal, kichik orol.

• Gaiti: 90 kun vizasiz. O‘zbekiston pasporti egalari uchun kutilmagan yoqimli holat – Gaitida uch oygacha vizasiz qolish ruxsat etiladi. Bu qoidani Gaiti bir tomonlama joriy qilgan va boshqa ko‘plab davlatlar qatori O‘zbekistonga ham tatbiq etadi.

• Sent-Vinsent va Grenadinlar: 30 kun vizasiz. Karib dengizidagi yana bir davlat. Bu yerda ham O‘zbekiston fuqarolari bir oy davomida sayyohlik bilan shug‘ullanishlari mumkin.

Okeaniya

• Kuk orollari (Yangi Zelandiya bilan bog‘liq hudud): 31 kungacha vizasiz. Barcha millatlar qatori o‘zbekistonlik sayyohlar ham Kuk orollariga bir oygacha vizasiz tashrif buyurishlari mumkin (Yangi Zelandiyadan alohida immigratsiya tartibi bor).

• Niue (Yangi Zelandiya bilan bog‘liq hudud): 30 kungacha vizasiz. Tinch okeanining xushmanzara oroli Niuega ham vizasiz kirish rasmiyati joriy etilgan (odatda 30 kunlik ruxsat).

• Mikroneziya Federativ Shtatlari: 30 kun vizasiz. Mikroneziyaga kirishda 30 kun muddatga vizasiz tamg‘a qo‘yiladi. Agar zarur bo‘lsa, Palau yoki Marshall orollari orqali tashrif rejalashtirilishi mumkin (ular uchun vizani chegara-yoxud oldindan olish talab etiladi).

• Samoa: 60 kun vizasiz. Samoa mustaqil davlati ham O‘zbekiston fuqarolarini 2 oyga vizasiz kiritadi. Bu juda saxiy taklif bo‘lib, parvozingiz va mehmonxona bandlovini ko‘rsatish yetarlidir.

Eslatma: Vizasiz davlatlarga borishda ham ba’zi talablar bo‘lishi mumkin. Pasportingiz amal qilish muddati odatda sayohat tugagandan keyin kamida 3-6 oy bo‘lishi lozim. Masalan, BAA va Qatar 6 oy talab qiladi, Yevropaning ba’zilari 3 oy yetadi – lekin xavfsizlik uchun 6 oylik qoida doimo ma’qul. Shuningdek, ko‘p davlatlar qaytish yoki uchinchi davlatga chiptangizni ko‘rsatishingizni talab qiladi. Bu ularning kafolati – sayyoh belgilangan muddatda mamlakatdan chiqib ketadi. Agar biror davlatda tanishingiz yoki qarindoshingiz bo‘lsa, taklifnoma olib borsangiz yaxshi (lekin ko‘p hollarda majburiy emas, bron qilingan mehmonxona ham yetadi).

🛂 Yetib borgach rasmiylashtiriladigan vizalar (VOA)

Visa on Arrival (VOA) – bu O‘zbekiston fuqarolari vizani chet el elchixonasidan oldindan olmay, bevosita chegaradan o‘tayotganda rasmiylashtirishlari mumkin bo‘lgan tartibdir. Bunda siz manzil davlatga yetib borgach, maxsus immigratsiya bo‘linmasida hujjat topshirib, vizani qo‘lga kiritasiz. Hozirda 30 dan ortiq davlat O‘zbekiston fuqarolariga shunday imkoniyat yaratgan. Quyida VOA tartibi va bunday vizani taklif etuvchi mamlakatlar to‘g‘risida:

• Jarayon qanday bo‘ladi: Samolyotdan tushgach, aeroportdagi “Visa on Arrival” yoki “Visa upon Entry” degan ko‘rsatkichlarni kuzatib, shu joyga borasiz. Pasportingizni, to‘ldirilgan immigratsion kartani (odatda samolyotda tarqatiladi yoki terminalda beriladi) topshirasiz. Ko‘pincha 1 dona fotosurat (3x4 sm yoki 4x6 sm) kerak bo‘ladi, shuning uchun bir nechta fotosurat olib yuring. So‘ng sizdan konsullik yig‘imi undiriladi: masalan, Kambodja 30 kunlik VOA uchun $30 atrofida haq oladi, Indoneziya 35$ (ham naqd, ham kartada to‘lash mumkin), Nepal 90 kun uchun $125 (15 yoki 30 kun olsangiz arzonroq) va hokazo. Ayrim mamlakatlar bepul ham vizani rasmiylashtirib beradi: misol uchun Livan o‘zbekistonliklar uchun 1 oylik vizani bepul beradi. To‘lovni amalga oshirgach (ko‘plab aeroportlarda valuta ayirboshlash shahobchasi yaqin joylashgan bo‘ladi), sizning pasportingizga viza varaqasi yopishtiriladi yoki maxsus shtamp qo‘yiladi. Endi odatdagidek chegarachiga pasport bilan birga vizani ko‘rsatib o‘tishingiz mumkin. Barcha jarayon bandlik darajasiga qarab 5-10 daqiqa ichida ham yakunlanishi yoki 30-60 daqiqa vaqt olishi mumkin.

• Talab qilinishi mumkin bo‘lgan hujjatlar: Asosan pasport va pul, ammo ba’zi davlatlar kelgusi yo‘nalish chiptasi (qaytish yoki uchinchi davlatga), mehmonxona bandlovi yoki taklifnoma, safar maqsadi (sayyohlik, tashrif) haqida savollar berishi mumkin. Malayziya va Singapur kabi davlatlar o‘z fuqarolarini himoya qilish maqsadida sayohatchidan bir kunda kamida $50 mablag‘i bor-yo‘qligini tasdiqlovchi hujjat so‘rashi mumkin, shuning uchun bank kartangiz (mablag‘ bilan) yoki naqd pulingiz bo‘lsin. Sug‘urta – ko‘p mamlakatlar tomonidan talab qilinmaydi, lekin tavsiya etiladi. Masalan, Maldive orollarida va Seyshelda sayyohlardan sug‘urta polisini ko‘rish so‘ralishi mumkin (garchi qonunan majburiy bo‘lmasa ham).

• Muddati va to‘lovlari: Viza po pribytiyu odatda 15-90 kun muddatga beriladi (mamlakatga qarab). Afrika davlatlarida 30 kun tipik, ba’zilarida (Keniya, Boliviya kabi) 90 kungacha ruhsat. To‘lov miqdori ham turlicha: Namibiya misolida ~88 AQSh dollari, Nepal – 15 kun $30, 30 kun $50, 90 kun $125; Yamayka – bepul; Indoneziya – $35; Bahrayn – 10-15 Bahrayn dinori ($30-40) va hokazo. Shuningdek, ba’zan qo‘shimcha ravishda aeroport chiqish haraji (departure fee) bo‘lishi mumkin. Masalan, Sri-Lanka aeroportida oldin (COVIDgacha) chiqishda $10 atrofida to‘lov bor edi, hozir bekor qilingan. Har ehtimolga qarshi mahalliy valyuta uchun ozroq pul ajratib qo‘ying.

VOA taqdim etuvchi mamlakatlar (tanlab olinganlar):

• Indoneziya – 30 kunlik turistik vizani Jakarta, Bali va boshqa xalqaro aeroportlarda olish mumkin. O‘zbekiston fuqarolari uchun bu viza “Visa on Arrival B213” deb yuritiladi. Narxi – $35 (2023 yil holatiga), +30 kun ichida yana 1 marta uzaytirilishi mumkin (yana $35). E’tiborli jihati – Indoneziyada yangi e-VOA tizimi ham bor, ya’ni internet orqali oldindan ariza to‘ldirib, to‘lab qo‘yish mumkin, bu aeroportda vaqtni tejaydi.

• Maldiv orollari – 30 kunlik vizani Male xalqaro aeroportiga qo‘nganingizdan keyin rasmiylashtirib berishadi. Bu vizaga hech qanday davlat boji yo‘q, bepul beriladi. Faqatgina immigratsiya xizmati xodimi “qancha muddat va qayerda turasiz?” deb so‘rashi mumkin – oldindan mehmonxona band qilgan bo‘lsangiz, hujjatini ko‘rsatasiz, tamom. Maldiv orollari har doim sayyohlar uchun ochiq va do‘stona.

• Nepal – 15/30/90 kunlik vizalar taqdim etadi. Vizani Katmandu (Tribhuvan) aeroportida yoki quruqlikdagi chegaralarda (masalan, Hindiston yoki Xitoy tomonidan) olish mumkin. Samarali usul – pasportingiz va $125 (90 kunlik viza uchun) yoki kamroq (15 kunlik – $30, 30 kunlik – $50) naqd pul bo‘lsa bas. Aeroportda elektron kiosklar bor – u yerda pasportingizni skaner qilib, raqamli fotosurat oladi va forma to‘ldirasiz, so‘ng to‘lov kvitansiyasi bilan immigratsiya derazasiga o‘tasiz. Nepal – O‘zbekiston fuqarolari ko‘p boradigan joy (xususan, hindistonlik hamrohlar bilan), jarayon ancha soddalashtirilgan.

• Iordaniya – O‘zbekiston fuqarolari 1 oylik bir martalik vizani Amman xalqaro aeroportida olishi mumkin. Bu Yaqin Sharq mamlakati Petra va O‘lik dengiz kabi joylari bilan mashhur. Vizasi ~40 Iordaniya dinori ($56) turadi. Biroq sayyohlarga qulaylik uchun Jordan Pass degan hujjat bor – agar siz Jordan Pass sotib olsangiz (70 JD atrofida), u holda vizaga alohida to‘lov to‘lamaysiz, ya’ni vizani bepul berishadi. Bu passga mamlakatning 30+ diqqatga sazovor joylariga kirish ham kiradi.

• Tailand – Ayni damda O‘zbekiston fuqarolariga vizasiz 60 kun imkoniyat berilganligi tufayli bu bo‘limga kiritmasa ham bo‘ladi. Oldinlari Tailand 15 kunlik VOA taqdim etgan (vaqtincha 30 kungacha oshirilgan edi) – endi esa vizasiz bo‘ldi. Ehtimol 2025 yil oxirida bu muddatni qayta ko‘rib chiqishi mumkin (ba’zi manbalar 30 kunga qisqartirilishi mumkinligi haqida yozgan, ammo 2025 yil davomida 60 kunlik rejim saqlanib qoldi). Shu sababli, Tailand O‘zbekiston fuqarolari uchun hozir vizasizlar qatorida. Agar o‘zgarishlar bo‘lsa, Visa on Arrival tizimi qayta tiklanishi mumkin – Tailand aeroportlarida 15 kunlik vizani 2000 bat evaziga olish kabi (taxminan $60).

• Laos – 30 kunlik vizani Vientian, Pakse, Luang-Prabang xalqaro aeroportlarida va ayrim chegara punktlarida olish mumkin. To‘lovi ~35$. Laos O‘zbekistonda kam tanilgan yo‘nalish bo‘lsa-da, Janubi-Sharqiy Osiyo sayohatini rejalashtirganlar uchun qo‘shib o‘tish mumkin bo‘lgan qiziqarli nuqta (Fransiya mustamlakasi davri me’morchiligi, buddaviy ibodatxonalari, tabiati bilan mashhur).

• Livan – 30 kunlik viza po pribytiyu mutlaqo bepul beriladi. Agar sayohatingiz yo‘li Livanga tushsa, shuni bilingki, bu davlat o‘z mehmonlaridan viza uchun haq olmaydi va 1 oyga ruxsat etadi. Faqatgina bir shart: pasportingizda Isroil vizasi yoki shtampi bo‘lmasligi kerak, aks holda Livan chegarasida muammo bo‘lishi mumkin. Livanga Dubay, Istanbul, Doha orqali uchib borish mumkin. Vizani Beyrut aeroportida olasiz.

• Malayziya, Singapur, Yaponiya, Janubiy Koreya kabi Osiyo mamlakatlari O‘zbekiston pasportiga vizasiz rejim bermagan va vizani oldindan olish talab qilinadi (Yaponiya – faqat vizani Toshkentda olish kerak; Janubiy Koreya – onlayn ro‘yxatdan o‘tish tizimi (K-ETA) Afg‘oniston va yana bir nechta davlatlarga qo‘llagan, O‘zbekiston fuqarolari uchun esa yo‘q, demak oddiy viza olinadi). Shuning uchun ularni bu ro‘yxatga kiritmaymiz.

• Afrika:

• Misr (Egipt) – O‘zbekiston fuqarolariga vizani oldindan olish zarur (Qohirada aeroportda vizani “sotib olish” faqat G‘arb mamlakatlari fuqarolari uchun edi, O‘zbekiston bundan mustasno). Shu bois Egiptni vizasiz yoki VOA ro‘yxatiga qo‘shib bo‘lmaydi, balki elchixonaga murojaat qilish kerak bo‘ladi (Toshkentda Egipt elchixonasi yo‘q, yaqin atrofda, masalan, Qozog‘istonda rasmiylashtirish zarur).

• Marokash, Jazoir, Tunis – barchasi viza oldindan. (Tunis bir paytlar rus va qozog‘istonliklarga vizasiz edi, O‘zbekistonga yo‘q).

• Keniya, Tanzaniya, Uganda, Ruanda – oldingi bo‘limda tilga olganimizdek, eVisa tartibida. Darvoqe, Keniya 2021 yilgacha VOA bergan, hozir faqat eVisa . Demak, Afrika bo‘yicha, O‘zbekistonga rasmiy Visa on Arrival taklif qiluvchi eng e’tiborga moliklari: Namibiya (Windxuk aeroportida 3 oygacha vizani ~88$ evaziga beradi; 2022 yilda joriy etilgan ushbu tartib O‘zbekiston ham kirgan bir nechta davlatlarga tatbiq – Namibiya vebsaytida ro‘yxat bor), Mozambik (Aeroportlarda 30 kunlik viza, ~50$), Zimbabve (30 kunlik, ~30$, eVisa ham bor), Zambiya (aeroportlarda VOA, lekin 2015dan eVisa yechimiga o‘tishgan).

• Mauritius (Mavrikiy) – misol tariqasida keltiramiz: O‘zbekiston fuqarolari Mavrikiyga yetib borgach 60 kunlik vizani olishlari mumkin, bu ham bepul. Aslida bu ham vizasizga yaqin tushuncha – rasmiy ravishda bu “visa on arrival” deyiladi, ammo hech qanday shtamp yoki stiker ham bo‘lmasligi mumkin – pasportga kirgan sanani qo‘yib, 60 kun ruxsat deyishadi xolos.

• Amerika qit’asi:

• Boliviya – Janubiy Amerikada O‘zbekiston pasportiga eng soddalaridan. La-Pas yoki Santakrus aeroportlarida 90 kunlik turistik viza rasmiylashtirib olish mumkin. Buning uchun ilova arizani to‘ldirib, $100 atrofida to‘lash kerak. E’tiborli jihati, Boliviya O‘zbekistonni 3-guruh davlatlari ro‘yxatiga kiritgan – ularga vizani chegara nazoratida berishadi. Agar oldindan Boliviya konsulligiga murojaat qilsa ham bo‘ladi (kerak bo‘lsa).

• Nikaragua – Markaziy Amerikadagi ushbu davlat 90 kunlik vizani chegarada beradi. To‘lovi 50 AQSh dollariga yaqin. Bu mamlakatga Meksika yoki Turkiya orqali uchish mumkin. Alohida e’tibor qaratish lozim: agar sizda AQSh, Kanada yoki Shengen vizasi bo‘lsa, Nikaragua (va qo‘shni Salvador, Gonduras, Gvatemala kabi davlatlar) umuman vizasiz ham kiritishi mumkin – ammo buning uchun amaldagi viza bo‘lishi kerak.

• Karib havzasi davlatlari:

• Jamaika – O‘zbekiston fuqarolari uchun visa on arrival tartibi amal qiladi. Aslida ular rasmiy tarzda “viza kerak” deydi, lekin amalda barcha tashrif buyuruvchilarga aeroportda 30 kunlik ruxsat beraveradi. Shunday ekan, buni vizasizga yaqin deb ham tushunsa bo‘ladi.

• Dominikan Respublikasi – ushbu resort davlat O‘zbekiston fuqarolariga oldindan viza olishni talab qiladi, ammo agar sizda amal qiluvchi AQSh, Buyuk Britaniya, Kanada yoki Schengen vizasi bo‘lsa, vizasiz sayohat qilishingiz mumkin. Bu bilvosita usul ko‘p qo‘llaniladi – qo‘shimcha ma’lumot uchun Dominikan Respublikasining Toshkentdagi faxriy konsulligi yoki rasmiy saytidan qarashingiz mumkin.

Ogohlantirish: O‘zbekistondan chiqishda ham, tranzit paytida ham doimo sizning vizaviy holatingiz tekshirilishi mumkin. Toshkent aeroportida chegara xizmati ba’zan uchayotgan fuqarodan manzil mamlakati bo‘yicha vizasi haqida so‘raydi – agar “vizani borib olaman” desangiz, ular shu davlatning qonunchiligini tekshirishlari mumkin (masalan, kompyuterlaridagi Timatic bazasi orqali). Qiyinchilik bo‘lmasligi uchun, oldindan biror rasmiy ma’lumotnoma (masalan, O‘zbekiston TIV saytidagi ro‘yxat, yoki manzil davlat elchixonasining xati) olib qo‘ygan ma’qul. Aksariyat hollarda kuzatilmaydi, lekin biror aviakompaniya xodimi sizni samolyotga qo‘yishdan oldin “viza qayda?” desa, ushbu hujjatni ko‘rsatib “mana, vizani chegara nazoratida olaman, ruxsat berilgan” deb tushuntirasiz. Xuddi shu narsa tranzitga ham tegishli: masalan, Dubayda samolyot almashtirsangiz, Dubay tranzit vizasiz o‘tishga ruhsat beradi (24 soatgacha) – ammo Toshkentda aviakompaniya bu qoidani bilmasa, siz tushuntirishingizga to‘g‘ri keladi.

✈️ Elektron vizalar (e-Visa) bo‘yicha ma’lumot

So‘nggi paytlarda ko‘plab davlatlar elektron viza (e-Visa) yoki elektron ruxsatnoma (ETA) tizimini joriy etdi. Bu degani, O‘zbekiston fuqarolari ularning elchixonasiga bormasdan, internet orqali viza uchun ariza yuborishlari va javobni onlayn olishlari mumkin. Bu bo‘limda o‘zbekistonliklar uchun e-Visa taqdim etadigan ba’zi mamlakatlar haqida misollar keltiramiz:

• Hindiston: Hindiston O‘zbekistonni e-Visa tizimiga kiritgan. Maxsus rasmiy veb-sayti (indianvisaonline.gov.in) orqali anketani to‘ldirib, pasportingizni PDF shaklda yuklab, rasm qo‘yib va onlayn to‘lov qilib yuborasiz. Turistik e-Visa odatda 30 kunlik (1 martalik kirish) beriladi, lekin 1 yillik va 5 yillik ko‘p martalik e-Visa ham taklif etiladi. Ko‘rib chiqish vaqti 3-5 kun. Tasdiq xati e-mailga keladi – uni bosmadan chiqarib olasiz va Hindistonga uchishda o‘zingiz bilan olib borasiz. Diqqat: pasportingiz kamida 6 oy amal qilishi va 2 beti bo‘sh bo‘lishi shart (bu hamma vizalar uchun standart talab). Hindiston aeroportiga yetib kelganingizda, alohida E-Visa Immigration navbati bor – o‘sha yerda hujjatlaringizni tekshirib, pasportga “e-Visa” shtampi bosib berishadi.

• Pokiston: Pokiston ham vizani onlayn berish tizimini ishga tushirgan. O‘zbekiston fuqarolari visa.nadra.gov.pk sayti orqali turistik, biznes yoki boshqa maqsaddagi e-Visa olishlari mumkin. Odatda 1 martalik kirishga 30 kundan 90 kungacha (taklifnoma asosida) viza beriladi. Ariza topshirishda taklifnoma yoki mehmonxona bandlovi talab qilinadi, fotosurat va pasport skanini yuklaysiz, to‘lovni kartangiz orqali amalga oshirasiz. Taxminan 7-10 kun ichida e-Visa ma’qullangan yoki rad etilganligi haqida xabar keladi. Agar ma’qullansa, PDF faylni yuklab olib, chop etasiz – chegarada shu hujjatni taqdim etib kirish mumkin.

• Vyetnam: 2023 yil avgust oyidan boshlab Vyetnam barcha davlatlar fuqarolari uchun elektron vizani yo‘lga qo‘ydi. O‘zbekiston fuqarosi e-visa (www.xuatnhapcanh.gov.vn) sayti orqali 90 kunlik ko‘p martalik (!) vizani olishi mumkin. Bu juda qulay yangilik – oldin atigi 30 kun va 1 martalik edi. Ariza uchun pasport skani va fotosurat kerak, to‘lov – $25 (1 martalik) yoki $50 (ko‘p martalik). 3 ish kuni atrofida vizani tayyorlab berishadi. E-Visa hujjatida siz Vyetnamga kiradigan va chiqadigan nazorat punktini ko‘rsatib berishingiz kerak (masalan, Xanoy Noi Bai aeroporti kirish, Ho Chi Minh Tan Son Nhat aeroporti chiqish va hokazo). Bu e-Visa bosma shaklda o‘zingiz bilan olinadi.

• Birlashgan Arab Amirliklari (BAA): Yuqorida aytganimizdek, BAA vizani butunlay bekor qildi – demak e-Visa ham yo‘q (oldin biznes va turistik eVisa bor edi, endi zarurat yo‘q). Shunga yaqin misol, Saudiya Arabistoni – O‘zbekiston vizani bekor qilmagan, lekin E-Visa dasturiga kiritgan. Saudia avialiniyasi bilan uchsangiz, Dammam, Riyod yoki Jiddada visa on arrival ham berishi mumkin, lekin tavsiya – oldindan eVisa rasmiylashtirish. rasmiy sayti: visitsaudi.com.

• Yaponiya: 2023 yildan boshlab Yaponiya ayrim davlatlar uchun elektron vizani sinov tariqasida kiritdi, ammo O‘zbekiston hozircha bu ro‘yxatda yo‘q (ya’ni Toshkentdagi Yaponiyaning Bosh konsulligidan oddiy usulda vizani olish kerak).

• Avstraliya va Yangi Zelandiya: Avstraliyaga sayyohlik vizasini online tarzda olish mumkin (ImmiAccount orqali). Bu e-Visa deb yuritilmasa-da, butun jarayon onlayn kechadi va elektron shaklda ruxsatnoma beriladi. O‘zbekiston fuqarolari Yangi Zelandiya uchun ham vizani internet orqali ariza berib olishadi (biometriya topshirish uchun Malayziyaga borish talab etilishi mumkin). Shuningdek, Britaniya 2024 yildan boshlab bosqichma-bosqich ayrim davlatlarga ETA (elektron ruxsat) joriy qilmoqda, ammo O‘zbekiston hali vizasiz toifaga kirmagani uchun, odatiy vizani oldindan olish kerak bo‘ladi.

• Afrika davlatlari: Ko‘plab Afrika mamlakatlari so‘nggi yillarda e-Visa platformalarini ishga tushirdi:

• Keniya: evisa.go.ke sayti orqali 90 kunlik elektron vizani olish lozim (2015-2020 yillarda vizani Nairobi aeroportida olish mumkin edi, endi faqat eVisa joriy etildi). O‘zbekiston fuqarosi saytdan ro‘yxatdan o‘tib, anketani to‘ldirib ($51 to‘lov bilan) tasdiq oladi. 2 ish kunida eVisa keladi – uni chop etib, parvozingizga chiqasiz.

• Efiopiya: evisa.gov.et portali O‘zbekistonga ham ochiq. Bu yerda siz Addis-Abeba orqali kiradigan 30 yoki 90 kunlik vizani olishingiz mumkin (bir martalik). Agar Efiopiyaga quruqlikda (Keniyadan masalan) kirmoqchi bo‘lsangiz, eVisa yaramaydi – vizani elchixonadan olish lozim bo‘ladi.

• Uganda, Ruanda, Tanzaniya: bu uchala davlat “Eastern Africa Visa” degan qo‘shma viza ham taklif etadi (Uganda, Ruanda, Keniya uchun 90 kunlik ko‘p martalik – $100). Afsuski, O‘zbekiston fuqarolari hozircha East Africa Visa ololmaydi (ro‘yxatda yo‘q). Lekin alohida har biriga eVisa olish mumkin. Masalan, Uganda eVisa – visas.immigration.go.ug sayti orqali, 45 kunlik – $50. Ruanda – iga.gov.rw sayti orqali 30 kunlik – $50. Tanzaniya – eservices.immigration.go.tz, 30 kunlik – $50.

• Misr (Egipt): Egipt 2017 yilda ayrim davlatlarga eVisa joriy etdi, ammo O‘zbekiston hali kirmagan ro‘yxatga. Kelajakda qo‘shilishi mumkin, hozircha Qozog‘iston, Qirg‘iziston bor, biz yo‘qmiz.

• Janubiy Afrika Respublikasi: 2022 yildan bir qancha davlatlarga eVisa tizimi boshlandi, masalan, Rossiya fuqarolari endi eVisa olishi mumkin. O‘zbekiston hozircha yo‘q (demak, elchixonaga viza uchun murojaat etish zarur).

• Nigeriya: O‘zbekiston fuqarolarini Visa on Arrival dasturiga kiritgan (onlayn ariza bilan oldindan ruxsatnoma olish va Lagos yoki Abujada chegara vizasini olishingiz mumkin). Lekin sayyohlar uchun tavsiya qilinmaydi – taklifnomasiz bormagan ma’qul emas.

• Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston: Bu qo‘shnilarga ham ba’zida eVisa so‘rab qolishadi (masalan, Qozog‘iston boshqa davlat fuqarolari uchun eVisa kiritgan, O‘zbekistonga albatta kerak emas – vizasiz boramiz).

Maslahatlar: eVisa olishda internet tezligi va to‘lov masalasiga e’tibor bering. Rasmiy veb-sayt ekanligiga ishonch hosil qiling (yashil qulfchaga bosib sertifikatni ko‘rsangiz bo‘ladi). Arizani to‘ldirayotganda ma’lumotlarni pasportdagidek to‘g‘ri kiriting – ismingiz transliteratsiyasida xatolik bo‘lmasin. Agar oila bilan safar qilsangiz, har biriga alohida eVisa olish lozim (ba’zi portallar oilaviy formani taklif etadi). Onlayn to‘lovni amalga oshirgach, bank kartangizdan mablag‘ yechilganini tekshiring – ba’zan internetdagi authentification (3D-Secure) to‘g‘ri ishlamasligi mumkin. To‘lov tasdiqlanishi – ariza qabul qilinganining belgisidir. Javob muddatlari har xil: hind eVisa odatda 72 soatda keladi, Pokiston niki – 7-10 kun, Vyetnamniki – 3 ish kuni, Afrika davlatlarida – 3-5 kun. Oldindan, safarga kamida 2-3 hafta qolganida ishni boshlash kerak. Agar eVisa kechiksa va safaringiz yaqinlashib qolsa – ularning call-markaziga yoki elchixonasiga murojaat qilib ko‘ring (ko‘pining email yoki telefon qo‘llab-quvvatlovi bor). EVisani bosmadan chiqarib olishni unutmang – aeroportga yetib borgach, immigratsiya xizmati xodimi aynan qog‘oz variantini ko‘rishni xohlaydi (telefon ekranidan ko‘rsatish hamma joyda ham o‘tmaydi).

❗ Oldindan viza talab etiladigan mamlakatlar

Dunyoning ko‘plab taraqqiy etgan davlatlari O‘zbekiston fuqarolaridan vizani sayohatgacha olishni talab qiladi. Bu bo‘limda shunday yirik yo‘nalishlar va ularga viza olish bo‘yicha tavsiyalar beramiz:

• Yevropa Ittifoqi (Shengen hududi): Butun Shengen zonasiga kirish uchun O‘zbekiston fuqarosiga Shengen vizasi kerak. Buning uchun rejangizdagi asosiy davlat konsulligiga murojaat qilasiz: masalan, agar sayohatingiz asosan Fransiyada o‘tadigan bo‘lsa – Fransiya konsulligiga. Toshkentda hozir Italiya, Latviya, Germaniya, Fransiya, Polsha, Chexiya va boshqa ba’zi Yevropa davlatlarining elchixonalari vizani bevosita qabul qiladi yoki VFS Global vizaviy markazi orqali hujjat oladi. Shengen vizasini olish uchun majburiy hujjatlar: ariza (anketa), xorij pasporti (amal qilish muddati +3 oy zaxira va 2 ta bo‘sh bet bilan), pasport fotonusxasi, 3,5x4,5 sm rangli fotosurat (2 dona), safar maqsadini ko‘rsatuvchi hujjatlar – mehmonxona bandlovi, aviachipta bron qilinishi yoki nusxasi, sayyohlik marshruti, moddiy ta’minot – oxirgi 6 oydagi bank ko‘chirmasi yoki ish haqi haqida ma’lumot, ish joyidan ma’lumotnoma (ingliz yoki o‘sha davlat tilida), safar tugashi bilan O‘zbekistonga qaytishingizni tasdiqlovchi dalillar (ish joyingizga qaytish majburiyatlari, oila, mulk va h.k.), sayohat sug‘urtasi – €30,000 qamrovli. Hujjatlarni VFS Global orqali topshirsangiz, ular translatsiya va tartib bo‘yicha ko‘maklashadi (albatta o‘z xizmat haqini to‘laysiz). Hujjat topshirgach, 15 kalendar kunida natija chiqadi (ba’zan tezroq, ba’zan qo‘shimcha tekshiruv bilan 30-45 kungacha cho‘ziladi). Agar vizani olsangiz, pasportingizga stikerni yopishtirib qaytarishadi – vizadagi “from… until…” sanalariga e’tibor bering, Shengen vizasi aynan shu oraliqda kirish va chiqishga imkon beradi. Agarda ko‘p martalik (multi) viza bersa, “Duration of stay 90 days” deb yoziladi – bu 180 kunlik davr ichida 90 kun bo‘lishi mumkin degani.

• Buyuk Britaniya va Irlandiya: Bu davlatlar Shengen hududiga kirmaydi, shuning uchun ularning vizasi alohida rasmiylashtiriladi. Toshkentda hozir Britaniya viza markazi yo‘q, yaqin yillarda ochilishi kutilmoqda. O‘zbekiston fuqarolari hozircha Qozog‘iston yoki BAAda Britaniya vizasiga topshirishi mumkin edi (yoki vfs global sayti orqali anketani to‘ldirib, biometrik ma’lumot topshirish uchun hududiy markazga borishi lozim bo‘ladi). Britaniya vizasi ancha qimmat (~$130 – 6 oylik standarti) va jarayon 2-3 hafta vaqt oladi. Irlandiya vizasi esa Varshava yoki Moskva orqali ko‘rib chiqiladi, ariza va hujjatlarni DHL bilan yuborish lozim (TIV konsullik boshqarmasi yoki yo‘l-yo‘riqlar bo‘yicha konsalting kompaniyalari yordam berishi mumkin). Shuningdek, Bolgariya, Ruminiya, Kipr kabi Yevropaning ayrim davlatlari ham Shengen bo‘lmagan viza talab qiladi – ularni ham oldindan elchixonadan olish zarur.

• AQSh va Kanada: AQSh vizasi uchun O‘zbekiston fuqarolari Toshkentdagi AQSh elchixonasi konsullik bo‘limiga murojaat qilishadi. Avval ds-160 elektron anketasini ingliz tilida to‘ldirish, $185 to‘lovni amalga oshirish va suhbatga vaqt belgilash zarur. Yozilgan sanada belgilangan vaqtda elchixonaga borib, intervyudan o‘tish kerak. Suhbat davomida inglizcha yoki o‘zbek/rus tilida savol-javob bo‘lishi mumkin – maqsad, sizning safardan so‘ng qaytib kelishingizga ishonch hosil qilish. Agar viza tasdiqlansa, pasportingizni olib qolib, 1 hafta ichida vizani qo‘yib, DHL orqali qaytarishadi. Viza odatda 1 yilga multipla beriladi (O‘zbekistonda aksar hollarda). Aksincha, rad javobi bo‘lsa, pasportni shu zahoti qaytarishadi, yashil varaqchada rad sabablari umumiy so‘zlar bilan yozilgan bo‘ladi. Bunda 6-12 oydan keyin qayta topshirishingiz mumkin (xatoliklarni tahlil qilib, sozlab). Kanada vizasi – hozir O‘zbekistonda Kanada elchixonasi yo‘q, vizani onlayn olish tartibi yuritiladi. IRCC veb-saytida Visitor Visa anketasini to‘ldirasiz, hujjatlarni PDF formatda yuklaysiz, $100 CAN to‘laysiz. Bir necha hafta ichida “biometriya topshiring” degan xabar keladi – yaqin vizaga qabul punktlari: masalan, Nur-Sulton (Astana) va Moskva, Istanbul. U yerdagi VFSga borib, fotosurat va barmoq izlarini topshirasiz (85 CAN$ to‘lov bilan). Keyin natija e-mailga keladi – agar vizangiz maqullansa, pasportni kur’er orqali yuborib qo‘yish yoki Toshkentdagi Qozog‘iston elchixonasi orqali “visa print” qildirish variantlari bor edi. Jarayon silliq emas, ammo natijada Kanada vizasi 10 yilgacha ham berilishi mumkin (pasportingiz muddatiga bog‘liq). Birinchi marta murojaat qilayotganlar uchun Amerika yoki Kanada vizasini olish qiyin bo‘lishi mumkin, shuning uchun oldin ishlanma sifatida Osiyo yoki Yevropa bo‘ylab safarlar qilib olgan ma’qul (pasportingiz “bo‘sh” bo‘lmasa, viza ofitserlari buni yaxshi qabul qilishadi).

• Osiyo va Okeaniya mamlakatlari: Yaponiya, Koreya, Singapur, Xitoy (Gonkong/Makao), Avstraliya, Yangi Zelandiya – bularning hammasiga vizani oldindan olish zarur (e-visa formatlari bo‘lmaganlari). Toshkentda Yaponiya va Koreya elchixonalari mavjud, Singapur vizasi uchun hozir onlayn ariza va scanning tartibi yo‘lga qo‘yilgan (faqat akreditatsiyadan o‘tgan agent orqali). Xitoy materikiga endi vizasiz borish mumkin (2025 yildan), biroq Gonkong va Makao hududlari boshqacha ko‘riladi: Gonkong – O‘zbekiston fuqarolari uchun viza talab qilinadi, lekin uni Xitoy elchixonasi orqali olish qiyin (yaxshisi Gonkong immigratsiyasiga pochta orqali murojaat qilinadi). Makao – O‘zbekiston fuqarolariga visa on arrival taqdim etadi, ayrim manbalar 30 kunlik ruxsat borligini bildiradi, ammo aniq ma’lumot kam (borishdan oldin tekshirish lozim). Avstraliya – onlayn ariza (immiAccount) bilan O‘zbekistondan ariza yuborish mumkin, lekin qaror 1-3 oygacha cho‘zilishi mumkin. Avstraliya va Yangi Zelandiya vizalari ko‘pincha multiple va uzoq muddatga beriladi (12 oygacha bo‘lish mumkin bo‘lgan), ammo katta hujjatlar paketini talab qiladi.

• Yaqin Sharq va Afrika: Yaqin Sharqdan Quvayt, Isroil kabi davlatlar vizasiz rejim joriy qilmagan (hatto e-Visa ham bermaydi). Isroil vizasini olish murakkab – O‘zbekistondagi Isroil elchixonasiga to‘g‘ridan-to‘g‘ri hujjat topshirish talab qilinadi, intervyu o‘tkaziladi. Quvayt – ba’zida eVisa taklif etadi, ammo O‘zbekiston fuqarolari uchun emas (BAA va Qatarliklar uchun bo‘lsa kerak). Misr, Tunis, Jazoir, Marokash, Janubiy Afrika, Efiopiya kabi joylarga (barchasini sanab bo‘lmaydi) O‘zbekistonda tegishli elchixona bo‘lmasa, yaqin davlatlarga borib murojaat qilish kerak bo‘ladi. Masalan, Janubiy Afrika vizasini olish uchun Moskva yoki Nur-Sultonga murojaat etish lozim. Bu ham safar oldidan qo‘shimcha xarajatlar va vaqt talab etadi. Shuning uchun, agar biror davlatni rejalashtirayotgan bo‘lsangiz, “O‘zbekiston fuqarosiga viza kerakmi, qayerda rasmiylashtiriladi?” degan savolga aniq javob toping. Konsullik yoki TIV manbalaridan tekshiring (pastda manbalarni beramiz).

Oldindan viza olish bo‘yicha tavsiyalar:

• Hujjatlaringizni tartibga soling: Avvalo, xorijga chiqish pasporti holatini tekshiring – muddati, bo‘sh betlari, shikastlanmaganligi. Keyin har bir mo‘ljallangan davlat uchun alohida papka qilib, so‘ralgan hujjatlarni jamlang. Tarjima talab etilsa – akkreditatsiyadan o‘tgan tarjimon xizmati kerak bo‘ladi. Masalan, Yevropa vizasi uchun barcha hujjatlar ingliz yoki o‘sha davlat tiliga tarjima bo‘lishi shart (ba’zi elchixonalar rus tilini ham qabul qiladi). Tarjimalarda notarial tasdiq odatda talab qilinmaydi, lekin hamma joyda bir xil tamoyil yo‘q – avvaldan bilib oling.

• Moliyaviy kafolatlar: Visa officerlar asosan sizning sayohat xarajatlarini ko‘tara olishingiz va O‘zbekistonga qaytishingizga ishonch hosil qilgisi keladi. Shu bois, so‘nggi bir necha oy ichida bank hisobingizda mablag‘ harakatlari yaxshi bo‘lishi kerak. Hisobda qancha pul ko‘rsatish kerak degan savolga yagona javob yo‘q, lekin qoidaga ko‘ra, kuniga €50-70 atrofida bo‘lsa, yaxshidir (Shengen vizasi uchun rasmiy talablar davlatlarga ko‘ra farqlanadi: masalan, Latviya kuniga €14 yetadi degan, Fransiya €65 atrofida tavsiya etadi va hokazo). Yaxshisi, bank hisobingizda kamida $2000-$3000 ekvivalenti bo‘lsin va ariza bilan birga bankdan ma’lumotnoma (balansni ko‘rsatadigan) va oxirgi 6 oy lik pul aylanishi (bank statement) ni taqdim qiling. Agar rasmiy ish joyingiz bo‘lmasa, ota-ona yoki turmush o‘rtog‘ingiz homiylik qilishi mumkin – sponsorlik xati yoziladi va homiyning moliyaviy hujjatlari ilova qilinadi. Bundan tashqari, agar qimmat safar bo‘lsa (masalan, butun dunyo bo‘ylab sayohat, uzoq reyslar), qo‘shimcha tushuntirish xati yozib qo‘ying – nega bormoqchisiz, xarajatlaringizni qaysi hisobdan qoplasangiz – hammasi aniq va ravshan bo‘lsin.

• Safar rejasini ko‘rsatish: Ko‘plab elchixonalar sizning sayohatingiz aniq rejalangan bo‘lishini xohlaydi. Shuning uchun oldindan internet orqali mehmonxona bandlovlarini qiling (viza chiqqach, ularni bekor qilish yoki o‘zgartirish mumkin, booking.com kabi saytlarda bepul bekor qilish opsiyasini tanlang). Aviachiptalarni bron qilish: ba’zan haqiqiy chipta talab qilinadi (masalan, AQSh vizasida yo‘q, Yevropa vizasida agar sayyohlik kompaniya orqali bo‘lsa oldindan chipta ko‘rsatish tavsiya). Ko‘p hollarda bron yetadi – buning uchun aviakompaniya yoki agentlikka murojaat qilishingiz mumkin. Marshrut bo‘yicha ham – qayerda qancha kun bo‘lishni rejalaganingizni bir varaqda ko‘rsatib bersangiz, viza mas’uli buni ijobiy qabul qiladi.

• Intervyuga tayyorlaning: AQSh, Britaniya va ba’zan Shengen vizalarida suhbat bo‘lishi mumkin. Qorquvga o‘rin yo‘q – to‘g‘ri va ishonchli javob bering. Odatda savollar: “Qayerga ketmoqchisiz? Maqsad nima? U yerda tanishlaringiz bormi? Qayerda ishlaysiz/o‘qiysiz? Safar xarajatlarini kim ko‘taradi? Oldin qayerlarga borgansiz?” kabi bo‘ladi. Javoblaringiz hujjatlarga mos tushishi lozim. Masalan, “Shu firmada ishlayman, ta’tilga chiqdim, sayohat qilmoqchiman” desangiz – ish joyidan ma’lumotnomaning borligi, ta’tilga chiqishingiz ko‘rsatilgani to‘g‘ri keladi. Agar “qarindoshimnikiga boryapman” desangiz – taklifnoma (yoki hech bo‘lmasa ismi-sharifini, manzilini bering) va uning hujjatlari ham bo‘lishi kerak. Eng muhimi – O‘zbekistonga qaytishingizni e’tiborsiz qoldirmang: yaqinlaringiz shu yerda ekanini, majburiyatlaringiz (masalan, ishxonangizga qaytib ishda davom etishingiz) borligini ayting.

• Rad javobini olinganda: Agar nimadir xato ketib, vizadan bosh tortishsa – tushkunlikka tushmang. Har bir elchixona rad sabablari bo‘yicha ma’lumot beradi, lekin ko‘pincha umumiy ifodalar bo‘ladi: “immigratsion maqsadlar bo‘yicha konsulni ishontirolmadi”, “moliyaviy ta’minot yetarli emas”, “safar maqsadi aniq emas”, “soxta hujjatlar yoki noto‘g‘ri ma’lumot” kabi. Muammoni tahlil qiling: balki bank hisobidagi pul harakati oxirgi daqiqada qo‘shilgani sezilib qolgan (kredit oldingizmi?), balki marshrut chalkash bo‘lgan, balki oldingi safarda qoidani buzib qo‘ygansiz. Keyingi gal shu xatolarni tuzatib, aniqroq va kuchliroq hujjatlar bilan yana urinib ko‘ring (odamlar ko‘pincha ikkinchi urinishda vizani olishadi). Agar bir davlat vizasini bir necha marta bera olmasa, boshqa bir mamlakatga borib keling, vizasiz joylarga sayohat qilib, pasportingizga “tarix” yarating, keyin qayta murojaat qiling.

💡 O‘zbekiston fuqarolari uchun sayohat bo‘yicha maslahatlar

Viza masalasi hal bo‘lgach yoki vizasiz yo‘nalish tanlangach, xorijiy safaringiz oldidan quyidagi tavsiyalarni inobatga oling. Ular yo‘l-yo‘lakay paydo bo‘lishi mumkin bo‘lgan ko‘plab muammolarni bartaraf etishga yordam beradi:

• Pasportingizni himoya qiling: Pasport – eng muhim hujjat, ayniqsa chet elda. Uni ehtiyot qiling: namlanib yoki yirtilib ketishiga yo‘l qo‘ymang. Doimo o‘zingiz bilan olib yuring (ayrim mamlakatlarda xorijliklardan pasportini yonida olib yurish talab etiladi). Agar mehmonxona seyfida qoldirsangiz ham bo‘ladi, lekin shaharda aylanayotganda politsiya so‘rashi mumkin. Shuning uchun, eng ma’quli – pasportni yoningizda, lekin xavfsiz joyda saqlash: masalan, ichki ko‘krak cho‘ntagingizda yoki bo‘yin sumkachada. Pasport va vizalarning bir necha nusxasini oldindan tayyorlab qo‘ying – bir nusxasini sumkangizga solib yuring (aslini yo‘qotib qo‘ygan taqdirda, hech bo‘lmasa nusxa orqali elchixonadan yangi hujjat olish osonroq bo‘ladi). Yana bir nusxasini skanerlab, elektron pochtangizga yuborib qo‘ying yoki telefonda saqlang.

• Aloqa vositalari: Yaqinlaringiz bilan muntazam aloqada bo‘lib turing. Chet elga chiqqanda mahalliy SIM-karta xarid qilish odatda arzon va qulay. Masalan, Turkiyada turistlar uchun maxsus SIM lar bor, Yevropada eSIM ham sotib olsa bo‘ladi. Agar bunday imkon bo‘lmasa, roaming ni yoqib qo‘yganingizga ishonch hosil qiling. Favqulodda holatlar uchun doimiy ishlaydigan telefon raqam qoldiring – masalan, ota-onangiz, aka-ukangiz bilan shartlashib oling: “Har 2-3 kunda men o‘zim bog‘lanaman, agar falon kungacha xabar qilmasam, elchixonaga murojaat qiling” degandek. Bu o‘zaro tushuncha sizga ham, oilangizga ham xotirjamlik beradi.

• Sog‘liq va sug‘urta: Yuqorida ta’kidlaganimizdek, sayohat sug‘urtasi juda kerakli narsadir. Shengen vizasi uchun majburiy bo‘lsa, boshqa ko‘plab mamlakatlar uchun majburiy bo‘lmasada, qattiq tavsiya etiladi. Sababi, chet elda davolanish nihoyatda qimmat – oddiy kasalxona ko‘rigi ham yuzlab dollar bo‘lishi mumkin. Sug‘urta bo‘lsa, bu xarajatni yelkangizdan soqit qiladi. Masalan, Malayziyada davlat shifoxonasida kunlik yotish $100 atrofida, AQShda esa $1000 dan ham oshadi – sug‘urtasiz bunday sarf-xarajatni ko‘tarish oson emas. Shuningdek, sayohat oldidan kerakli emlashlarni tekshirib ko‘ring: sariq isitma (Yellow fever) emlovi ba’zi Afrika va Janubiy Amerika davlatlariga kirishda majburiy. Masalan, Janubiy Afrika yoki Braziliyaga borishdan avval sariq isitmadan emlangan bo‘lishingiz kerak, pasportingizga yoki maxsus sertifikatga shtamp bosishadi. COVID-19 talablari hamon ayrim joylarda qolyapti – yo vaksinatsiya sertifikati, yo PCR test so‘rashlari mumkin. Ularni ham oldindan tekshiring (ko‘p davlatlar bekor qilgan, ammo biror tranzitda kerak bo‘lib qolmasin).

• Mahalliy odatlar va qonunlar: Boradigan mamlakatingizning urf-odatlariga hurmat bilan yondashing. Masalan, Birlashgan Arab Amirliklarida jamoat joyida o‘ta erkin kiyinib olish (ayniqsa Ramazon oyida) noo‘rin qarashlarga sabab bo‘lishi, hatto politsiya e’tiborini tortishi mumkin. Tailandda qirol oilasini hurmat qilish juda muhim – hatto puldagi qirolichaning suratini oyoq ostiga tashlab qo‘yish ham jinoyat hisoblanishi mumkin. Singapurda jamoat joyida axlat tashlash yoki saqich chaynash uchun jarimalar bor. AQShda ba’zi shtatlarda ko‘chada chekish taqiqlangan hududlar bor. Qayerga borsangiz, o‘sha yerning qoidalarini o‘rganing. Mamlakatlarning sayyohlar uchun rasmiy saytlarini yoki qo‘llanmalarni o‘qing – ko‘pincha “Do’s and Don’ts” (mumkin va mumkin emaslar) ro‘yxati bo‘ladi. Eng asosiysi – vizangiz va ruxsat muddati tugagunga qadar chiqib keting. Agar qolishingiz kerak bo‘lib qolsa, aniq tartibga rioya qiling: ko‘pchilik davlatlarda vizani uzaytirish imkoni bor, ammo bunga loqayd qarasangiz, keyinroq deportatsiya yoki jarima yuklanishi mumkin.

• Favqulodda holatlar rejasi: Agar pasportingizni yo‘qotib qo‘ysangiz yoki o‘g‘irlatib qo‘ysangiz, darhol O‘zbekistonning elchixonasi yoki konsulxonasi bilan bog‘laning. Ular sizga “Ma’lumotnoma – qaytish guvohnomasi” degan hujjat berishadi – shuni asosida O‘zbekistonga qaytib kelasiz (bu hujjat bir martalik va cheklangan muddatga ega, shuning uchun sayohatingiz yarmida pasportdan ayrilsangiz, imkon qadar tezroq safaringiz marshrutini tugatib, mamlakatga qaytganingiz ma’qul). Pasport yo‘qolganda, mahalliy politsiya bo‘limiga ham murojaat qilish kerak – bayonnoma olasiz, keyin elchixonaga ko‘rsatasiz. Agar katta miqyosli tabiiy ofat yoki siyosiy beqarorlikka tushib qolsangiz, hamyurtlaringiz bilan birga bo‘lishga harakat qiling, elchixonaga o‘z holatingiz haqida xabar bering va ularning ko‘rsatmalariga amal qiling.

• Safaringizdan zavqlaning: Hamma hujjatlar, rejalar tayyor bo‘lgach – qolganini tashvish qilavermang. Yangi joylar, yangi odamlar, taomlar va madaniyatlar sizni kutmoqda. Muammoli vaziyatlarda esingizda bo‘lsin – siz mamlakatingiz vakilisiz, o‘zingizni munosib tuting. Kamroq asabiylashing, ko‘proq o‘rganing. Sayohat – bu nafaqat hordiq, balki tajriba va bilim. O‘zbekiston fuqarosi sifatida chet elda ham qoidalarga rioya qiladigan, madaniyatli turist sifatida taassurot qoldirishga harakat qiling. Shunda siz boradigan yo‘nalishlarda ham yurtdoshlarimiz nufuzi oshadi.

Yuqoridagi ma’lumotlar va tavsiyalarni inobatga olgan holda sayohatingizni rejalashtirsangiz, u albatta yodingizda qoladigan ajoyib va xavfsiz o‘tadi. Oq yo‘l, xayrli safar tilaymiz!

🟢 Vizasiz 🟡 VOA / e-Visa 🔴 Oldindan viza kerak